อธิบายโมเดลธุรกิจ ZEISS บริษัทที่ดังเรื่อง เลนส์กล้อง แต่รายได้หลักมาจาก ธุรกิจอื่น

หลายคนอาจรู้จัก ZEISS (อ่านว่า ไซส์ส) ในฐานะผู้ผลิตเลนส์ระดับโลก ทั้งเลนส์กล้องถ่ายรูป และเลนส์แว่นตา

เพราะฉะนั้น เราจะนึกว่ารายได้หลักของบริษัทนี้ ก็คงมาจากการขายเลนส์สินค้าพวกนี้

แต่รู้หรือไม่ว่าจริง ๆ แล้ว ZEISS กลับมีรายได้จากการขายเลนส์เหล่านี้ คิดเป็นสัดส่วนที่น้อยที่สุด..

แล้วรายได้หลักของ ZEISS มาจากไหน ?

โมเดลธุรกิจของ ZEISS เป็นอย่างไร ?

จุดเริ่มต้นของ ZEISS เกิดขึ้นในปี 1846 หรือเมื่อ 178 ปีที่แล้ว

โดยนายช่างชาวเยอรมันที่มีชื่อว่า “Carl Zeiss” ได้เปิดร้านเล็ก ๆ ในเมืองเยนา ประเทศเยอรมนี 

ร้านของเขาชื่อว่า ZEISS ตามสกุลของตัวเอง โดยขายอุปกรณ์ด้านทัศนศาสตร์ หรืออุปกรณ์สำหรับช่วยด้านการมองเห็น อย่างเช่น กล้องจุลทรรศน์ และเลนส์สำหรับแว่นตา 

ในปี 1847 คุณ Carl Zeiss ผลิตกล้องจุลทรรศน์ขั้นพื้นฐาน และขายในเชิงพาณิชย์ได้สำเร็จ

และต่อมาในปี 1866 คุณ Carl Zeiss ได้พบกับคุณ Ernst Abbe นักฟิสิกส์และนักคณิตศาสตร์ จึงชวนมาพัฒนากล้องจุลทรรศน์ร่วมกัน

โดยคุณ Ernst Abbe เข้ามาปรับปรุงกล้องจุลทรรศน์ในด้านต่าง ๆ ทั้งความหนาบางของเลนส์, ระยะการโฟกัสของเลนส์ รวมถึงปรับปรุงกระบวนการผลิตกล้องจุลทรรศน์ให้ทันสมัย และมีราคาถูกลง

หลังจากนั้น ทั้งสองคนก็ดำเนินธุรกิจเกี่ยวกับกล้องจุลทรรศน์เรื่อยมา

จนกระทั่งในปี 1882 ได้บุคคลสำคัญอีกคนอย่าง คุณ Otto Schott นักเคมีเครื่องแก้ว เข้ามาช่วยพัฒนาเลนส์ให้มีคุณภาพสูง ทั้งที่ใช้ในกล้องจุลทรรศน์ และธุรกิจแว่นตา

เรื่องราวดูกำลังไปได้สวย 

แต่ในปี 1889 คุณ Carl Zeiss เสียชีวิตลงด้วยวัย 72 ปี..

อย่างไรก็ตาม บริษัทก็ไม่ได้หยุดการพัฒนา พร้อมทั้งเดินหน้าต่ออย่างรวดเร็ว ภายใต้การนำของคุณ Ernst Abbe ที่เป็นคู่หูธุรกิจของคุณ Carl Zeiss

ไม่ว่าจะเป็น การร่วมมือกับจักษุแพทย์ชาวสวีเดน ทำการวิจัยเกี่ยวกับเทคโนโลยีของแสงที่ใช้ในการวินิจฉัยและรักษาโรคตา จนผลงานได้รับรางวัลโนเบล

รวมถึงมีการเปิดตัวผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ เช่น

- Slit Lamp กล้องจุลทรรศน์ที่ให้จักษุแพทย์ใช้ในการตรวจสุขภาพสายตา และโรคทางตา

- ซอฟต์แวร์ที่ใช้ในอุตสาหกรรมการผลิตยานยนต์ การบิน วิศวกรรม เทคโนโลยีทางการแพทย์

- เครื่องฉายดาว ที่ใช้ในท้องฟ้าจำลอง

จุดเปลี่ยนสำคัญของบริษัท ZEISS คือการรุกเข้าสู่ตลาดเลนส์กล้องถ่ายภาพ และกล้องถ่ายวิดีโอ ในช่วงปีทศวรรษ 1890s 

ซึ่งจากประสบการณ์ที่ทำนวัตกรรมเกี่ยวกับลำกล้องและเลนส์อยู่แล้ว 

ไม่นาน ZEISS ก็ได้รับการยอมรับในแวดวงเลนส์กล้องถ่ายภาพ ว่าให้ภาพคุณภาพสูง โดดเด่น 

และ ZEISS กลายเป็นแบรนด์ที่ดูมีความน่าเชื่อถือในวงการ

รู้หรือไม่ว่า ภาพถ่ายภารกิจเหยียบดวงจันทร์ครั้งแรกของโลกในปี 1969 ถ่ายผ่านกล้องที่ใช้เลนส์ ZEISS

รวมถึงภาพยนตร์ไตรภาค The Lord of the Rings ในช่วงปี 2000 และภาพยนตร์เรื่อง Skyfall ในแฟรนไชส์หนังสายลับ 007 ก็ถ่ายทำด้วยกล้องที่ใช้เลนส์ ZEISS เช่นกัน

ปัจจุบัน ZEISS ยังผลิตเลนส์ให้กับกล้องถ่ายภาพของหลายแบรนด์ดัง

เช่น Leica, Hasselblad, Sony, Nikon, Canon

รวมถึงผลิตเลนส์สายตา สำหรับใส่ในแว่น Vision Pro ของ Apple ด้วย

มาถึงตรงนี้ คงเห็นแล้วว่า ZEISS มีธุรกิจที่หลากหลาย ครอบคลุมตั้งแต่เลนส์แว่น กล้องจุลทรรศน์ เลนส์และเครื่องมือที่ใช้ทางการแพทย์ เลนส์กล้องถ่ายภาพและวิดีโอ

แล้วผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เหล่านี้ ขายดีแค่ไหน ?

ผลประกอบการของ บริษัท Carl Zeiss AG (ปีบัญชีของบริษัทสิ้นสุดที่เดือนกันยายน)

ปี 2021 รายได้ 288,000 ล้านบาท กำไร 40,100 ล้านบาท

ปี 2022 รายได้ 336,000 ล้านบาท กำไร 44,300 ล้านบาท

ปี 2023 รายได้ 387,000 ล้านบาท กำไร 48,200 ล้านบาท

โดยรายได้ของ ZEISS มาจากการขายผลิตภัณฑ์ 4 ประเภท ได้แก่

1. Semiconductor Manufacturing Technology

- ผลิตเลนส์กระจกคุณภาพสูง ที่ใช้ในกระบวนการผลิตเซมิคอนดักเตอร์ เช่น

ผลิตเลนส์กระจกคุณภาพสูงให้กับบริษัททำเครื่องผลิตชิปชื่อ ASML 

เพื่อใช้ในการผลิตเทคโนโลยี EUV lithography คือเป็นเทคโนโลยีฉายลำแสง ที่ใช้ในการผลิตชิปขนาดเล็กระดับ 3-5 นาโนเมตร

2. Medical Technology

- ผลิตเลนส์และเครื่องมือสำหรับการแพทย์ เช่น เครื่องวิเคราะห์ผิวลูกตา เครื่องวินิจฉัยดวงตา เลนส์แก้วตาเทียม และอุปกรณ์อีกหลายอย่างที่ออกแบบมาสำหรับจักษุแพทย์

- ผลิต Microsurgery หรือ จุลศัลยกรรม เช่น กล้องจุลทรรศน์ผ่าตัด ระบบรังสีบำบัดระหว่างการผ่าตัด เลนส์ทางการแพทย์

3. Industrial Quality & Research

- ผลิตกล้องจุลทรรศน์ และผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ สำหรับการวิจัยทางวิทยาศาสตร์

- เครื่องสแกนเลเซอร์ 3 มิติ ที่ใช้ในกระบวนการผลิตและวิศวกรรมในทุก ๆ อุตสาหกรรม

4. Consumer Markets

- ผลิตเลนส์แว่นสายตา เลนส์สำหรับแว่น VR

- ผลิตเลนส์สำหรับกล้องถ่ายภาพ กล้องวิดีโอ และเลนส์สำหรับใช้ในอุตสาหกรรมเฉพาะต่าง ๆ เช่น ใช้ในงานทางการแพทย์ และใช้กับโดรน

- ผลิตเลนส์สำหรับกล้องส่องทางไกล และกล้องติดปืนสำหรับล่าสัตว์

แล้วรายได้หลักของ ZEISS มาจากไหน ?

สัดส่วนรายได้ปี 2023 ของ ZEISS

- Semiconductor Manufacturing Technology 35%

- Medical Technology 25%

- Industrial Quality & Research 23%

- Consumer Markets 16%

- อื่น ๆ 1%

อย่างที่กล่าวไปตอนต้นว่า หลายคนรู้จัก ZEISS ในฐานะบริษัทชื่อดัง ที่ผลิตเลนส์กล้องถ่ายภาพให้ Leica, Hasselblad, Sony, Nikon, Canon

แต่จริง ๆ แล้ว รายได้หลักของ ZEISS ไม่ได้มาจากการขายเลนส์กล้อง

แต่มาจาก การผลิตเลนส์และกระจกคุณภาพสูง ที่ใช้ในอุตสาหกรรมเซมิคอนดักเตอร์ ต่างหาก..

#ZEISS

#CarlZeiss

______________________________

อ้างอิง :

-https://mamcache.zeiss.com/618_1702972665655.original.html 

-https://www.zeiss.com/corporate/en/about-zeiss/present/newsroom/press-releases/2023/zeiss-fiscal-year-end.html 

-https://www.zeiss.com/consumer-products/int/home/content/newsroom/articles/lenses-make-history.html

-https://www.apple.com/shop/product/ZEISS_LENSES